Earl Grey: een klassieke theeblend die iedereen kent

Wat maakt Earl Grey zo herkenbaar en geliefd?

Er zijn van die theesoorten die haast een cultureel symbool geworden zijn. Earl Grey is daar een perfect voorbeeld van. Vraag iemand naar een bekende theeblend, en negen op de tien keer krijg je “Earl Grey” als antwoord. Dat komt niet zomaar uit de lucht vallen: deze thee heeft iets karakteristieks, iets bijna elegant, dat hem zowel klassiek als tijdloos maakt.

De geheimzinnige aantrekkingskracht van Earl Grey ligt in de combinatie van zwarte thee en bergamot — een citrusvrucht die het midden houdt tussen een limoen en een bittere sinaasappel. Die essentiële olie van bergamot voegt een bloemig-frisse toets toe die bijna niemand onberoerd laat. Het is die geur, die eerste slok, die iets wakker maakt in het geheugen. Alsof je ineens in een Engels landhuis staat met gietijzeren theepotten, kantwerk en een zacht knetterend haardvuur. Ja, ik geef het toe, ik associeer Earl Grey ook een tikkeltje met oude boeken, bibliotheken en gesprekken die meer inhoud hebben dan de gemiddelde talkshow 🎩.

Wat ik persoonlijk zo waardeer aan deze blend is dat hij het midden houdt tussen complexiteit en eenvoud. Hij doet niet moeilijk, maar is ook allesbehalve vlak. Je kan er heerlijk mee variëren, maar zelfs puur — zonder suiker, zonder melk — is hij al een volwaardig smaakfeestje.

Een tikje geschiedenis: waar komt Earl Grey vandaan?

Het verhaal van Earl Grey begint, zoals veel verhalen rond thee, met een mengeling van feit en legende. De thee is vernoemd naar Charles Grey, de tweede graaf Grey, die begin 19e eeuw Brits premier was. De meest romantische versie van het verhaal vertelt dat hij tijdens een diplomatieke reis in China een cadeau kreeg van een Chinese mandarijn: zwarte thee met bergamotolie, als dank voor het redden van diens zoon van verdrinking. Historisch gezien is dat helaas niet zo waterdicht. Er zijn zelfs bronnen die zeggen dat de Chinezen helemaal geen bergamot gebruikten, laat staan dat ze het in hun thee goten.

Toch bleef het verhaal hangen, en de naam “Earl Grey” raakte in zwang. De blend werd rond 1830 populair bij Britse theehuizen en aristocratische kringen. Theehuis Twinings claimt dat zij als eersten een Earl Grey op commerciële schaal aanboden, en zij gebruiken die traditie nog steeds als marketingmiddel. Overigens bestaat er vandaag de dag een heuse juridische strijd over wie de “originele” blend bezit — maar laten we eerlijk zijn, smaak wint het altijd van papierwerk.

Wat wel vaststaat: Earl Grey is een Europees product, niet Aziatisch. De bergamotolie kwam uit Zuid-Italië en werd als geurstof al in parfums gebruikt voor ze haar weg naar thee vond. Het is dus een blend met een klein beetje oosterse mystiek, maar vooral veel Europese finesse 🫖.

Hoe drink je Earl Grey het best?

Over smaak valt niet te twisten, maar over manieren van drinken wel degelijk. Earl Grey is zo veelzijdig dat je er letterlijk alle kanten mee op kunt. Sommigen zweren bij melk in hun Earl Grey. Anderen fronsen daar meteen bij en vinden dat je de delicate bergamottoets dan wegmoffelt onder zuivelgeweld. Zelf vind ik dat een mini-scheutje melk in een goed getrokken Earl Grey met Assam als basis verrassend goed kan werken. Het maakt de thee romiger, zonder de citrusaroma’s helemaal te maskeren. Maar dan heb je natuurlijk wel een stevige, klassieke basis nodig. Geen slappe Darjeeling bijvoorbeeld.

Een populaire variant in de Angelsaksische wereld is de “London Fog”, een latte van Earl Grey met opgeschuimde melk en vanillesiroop. Het klinkt decadent, en dat is het ook, maar het is een fijne traktatie op een koude dag. Minder bekend, maar ook heerlijk: ijsthee van Earl Grey met sinaasappelschijfjes en een takje munt. 🍊

Voor wie het liever puur houdt: trek de thee niet te lang. Drie tot vier minuten is ideaal, zeker als je wil dat de bergamot niet bitter wordt. Gebruik vers gekookt water (net geen rollende kook) en een mooie losse thee — liefst biologisch. Dat maakt een wereld van verschil. Theezakjes van de supermarkt hebben vaak een vlak aroma en missen de diepte die je in losse Earl Grey-blends vindt. Voor mij is een goede Earl Grey als een fijne jas: die trek je aan en je weet meteen dat je erin thuiskomt.

Zijn er variaties op de klassieke Earl Grey?

Absoluut. De klassieke blend is al jaren het uitgangspunt voor een hele reeks moderne interpretaties. Denk aan Lady Grey — een mildere versie, vaak met toevoeging van sinaasappel- en citrusschil, wat het geheel lichter maakt. Persoonlijk gebruik ik Lady Grey vaak als opstarter op een warme dag, wanneer de klassieke variant net iets te intens aanvoelt.

Dan heb je ook nog lavendel-Earl Grey, waarin subtiele florale noten het geheel nog zachter maken. Vooral populair bij liefhebbers van kruidenthee die op zoek zijn naar iets met een beetje cafeïne. En wat dacht je van Earl Green? Dat is Earl Grey met groene thee als basis, wat een totaal ander smaakprofiel geeft: lichter, grassiger, en verrassend verfrissend. Vooral in de zomer met wat honing erbij — echt een aanrader.

Sommige hippe theemakers experimenteren zelfs met rozenblaadjes, blauwe korenbloem of zelfs pittige gember. Het blijft een kunst om de bergamot niet te verdrinken in een tsunami van andere smaken. De beste blends — naar mijn bescheiden mening — zijn diegene die de balans bewaren: je proeft de zwarte thee, je ruikt de citrus, en je mond zegt “m-m-m” in plaats van “huh?”.

Waarom is Earl Grey vandaag nog steeds zo populair?

Misschien is het omdat Earl Grey de gulden middenweg biedt: hij is complex maar niet overweldigend, fris maar niet zuur, en elegant zonder snobistisch te zijn. In een tijd waar alles snel, luid en fel moet zijn, biedt Earl Grey een soort rustpunt. Een moment van pauze in een overprikkelde dag. Het is thee die je helpt ademen, denken, voelen. Misschien wat poëtisch gezegd, maar ik sta er echt achter.

Er zit ook iets cultureels in. Earl Grey is niet zomaar een drankje, het is een symbool. Hij komt voor in films, romans, podcasts en theehuizen van Brussel tot Kyoto. Je hoeft geen theesommelier te zijn om hem te herkennen. Het is een van die blends die bijna iedereen al minstens één keer geproefd heeft — of het nu op een regenachtige namiddag was, bij oma thuis of tijdens een formeel theemoment op kantoor. ☕

En daar zit voor mij de echte magie: Earl Grey is verbindend. Hij spreekt zowel de fijnproever aan als de casual theedrinker. Hij heeft klasse, maar zonder kapsones. Een blend voor iedereen, maar nooit banaal. En als je het mij vraagt? Altijd een doosje in huis hebben. Je weet nooit wanneer het moment komt voor die ene perfecte kop.