Thee en hydratatie

Water is leven, zo luidt het spreekwoord. Maar als je je dag begint met een warme kop thee in plaats van een glas water, ben je dan goed bezig? Of droog je jezelf stiekem uit, slok na slok? De relatie tussen thee en hydratatie is verrassend complex, vaak verkeerd begrepen, en nog vaker onterecht veroordeeld. Tijd om dat recht te zetten, met een warme knipoog én een dampende mok thee in de hand ☕.

Thee bevat water: de basis van elke hydratatie

Op het eerste gezicht lijkt het een open deur: thee is hoofdzakelijk water. Een standaard kop bevat al snel zo’n 98% H₂O, ongeacht of je nu groene, zwarte, witte of kruidenthee drinkt. Dat betekent dat thee, net als gewoon water, bijdraagt aan je dagelijkse vochtinname. En daar knelt het schoentje niet.

Wat mensen vaak verontrust, is het cafeïnegehalte van thee. Cafeïne staat bekend als een mild diureticum – het stimuleert je nieren en kan je vaker doen plassen. Daardoor leeft de mythe dat thee je juist zou onthydrateren. Maar eerlijk? Dat effect is bijzonder klein, zeker bij normale hoeveelheden. Studies tonen aan dat je pas bij héél hoge cafeïne-inname een merkbaar dehydraterend effect zou merken. Met andere woorden: je moet al echt je best doen om jezelf uit te drogen met thee. En zelfs dan drink je vermoedelijk zoveel vocht tegelijk, dat het effect zichzelf opheft.

Uit mijn eigen ervaring – en ik drink zonder gêne een litertje of twee thee per dag – voel ik me net beter gehydrateerd. Mijn huid straalt, mijn concentratie blijft langer scherp, en die eerste slok warme oolong ’s ochtends? Die is haast helend ✨.

Is kruidenthee even hydraterend als echte thee?

Het onderscheid tussen kruidenthee en “echte” thee (van de Camellia sinensis) is geen triviale nuance. Kruidenthee – denk aan kamille, munt, rooibos of citroengras – bevat geen cafeïne. Dat maakt ze theoretisch nóg geschikter voor hydratatie. Je hoeft geen rekening te houden met stimulerende stoffen of een mogelijk urine-afdrijvend effect.

Bovendien bevatten veel kruideninfusies actieve stoffen die het lichaam zacht ondersteunen. Kamille kalmeert, venkel verlicht je spijsvertering, en hibiscus – rijk aan antioxidanten – kan zelfs een positieve invloed hebben op je bloeddruk. Als je naar hydratatie kijkt in de breedste zin van het woord – dus niet enkel vocht, maar ook het algehele welzijn van je weefsels – dan mogen we gerust zeggen dat kruidenthee een klein wondermiddel is 🌿.

Toch nog een nuance: sommige kruiden hebben wél een vochtafdrijvende werking. Brandnetelthee, paardenbloem, of peterseliethee bijvoorbeeld. Ze werken licht diuretisch, net als cafeïne. Maar dat effect is doorgaans niet sterker dan de hoeveelheid water die je tegelijk binnenkrijgt.

Ik raad mensen soms aan om hun dag met groene thee te starten, en naar de avond toe over te schakelen op een zachte kruidenthee. Zo hou je de cafeïne onder controle én blijf je goed gehydrateerd.

Hoeveel thee mag je drinken zonder nadelig effect?

Er is geen magisch getal, maar een algemene richtlijn is wel te geven. Voor volwassenen zonder medische aandoeningen is het perfect veilig om dagelijks 4 tot 6 koppen gewone thee te drinken. Dat komt neer op zo’n liter – een hoeveelheid die overigens mooi aansluit bij de dagelijkse aanbevolen vochtinname (ongeveer 2 liter voor vrouwen, 2,5 liter voor mannen, afhankelijk van omstandigheden).

Drink je liever meer dan dat, bijvoorbeeld zoals ik – die gerust met een thermos op zak rondloopt – dan kan het geen kwaad om af en toe af te wisselen met cafeïnevrije varianten. Vooral zwangere vrouwen, mensen met een hoge bloeddruk of een prikkelbare blaas kunnen gevoeliger zijn voor cafeïne of tannines in thee. Tannines zijn trouwens die bittere stoffen die je tong een droog gevoel geven – ze komen vooral voor in zwarte en oolongthee, en kunnen in grote hoeveelheden de opname van ijzer bemoeilijken.

Daarom, kleine tip: drink ijzerrijke maaltijden niet pal met een kop sterke zwarte thee. Een pauze van een uurtje maakt al een wereld van verschil. En wie echt op veilig speelt, kiest tijdens de lunch gewoon voor een tasje rooibos of munt 🌱.

Wanneer is thee de beste drank om te hydrateren?

Water blijft de koning, daar bestaat geen twijfel over. Maar thee speelt een charmante tweede viool – en soms zelfs de eerste, als het gaat om comfort en plezier. Wanneer je moeite hebt om voldoende te drinken (bijvoorbeeld bij ziekte, in de winter of op drukke werkdagen), kan een geurige thee je sneller verleiden tot een extra slok dan een glas koud water. Zeker bij mensen die wat tegenstribbelen bij het idee van “voldoende drinken”, helpt het om het aangenaam te maken.

Ook bij fysieke inspanning, tijdens het sporten of na een saunabezoek, is thee een goed idee. Warm water wordt verrassend vlot opgenomen door het lichaam. In bepaalde culturen, zoals in Marokko of Mongolië, is het de gewoonte om zelfs bij hete temperaturen warme thee te drinken. Niet omdat men gek is, maar omdat het lichaam dan minder energie hoeft te gebruiken om koude drank op lichaamstemperatuur te brengen. Slim bekeken, toch? 🏜️

Zelf kies ik na het joggen vaak voor een kop matcha of jasmijnthee. Licht, geurend, opwekkend – en vooral: hydraterend. En ’s avonds, wanneer het stil wordt in huis, komt een rustgevende infusie van citroenmelisse of lavendel op tafel. Dan is hydratatie meer dan een fysiologisch gegeven. Dan is het een ritueel. Een rustmoment. Een herademing.

Is er zoiets als ‘overhydratie’ met thee?

Hoewel het zeldzaam is, bestaat het wel degelijk: overhydratie. Als je per dag méér dan 4 liter vocht binnenkrijgt – zonder dat je intens sport of zweet – kan je je lichaam uit balans brengen. Te veel water of thee kan de elektrolyten (zoals natrium en kalium) in je bloed verdunnen, wat voor hoofdpijn, duizeligheid of in extreme gevallen zelfs misselijkheid of hartritmestoornissen kan zorgen.

Bij thee komt daar nog een extra element bij kijken: de mogelijke ophoping van bepaalde stoffen, zoals fluoride of oxalaten. Zwarte thee bevat bijvoorbeeld relatief veel fluoride. Geen probleem bij 2 à 3 koppen per dag, maar wie er 10 of meer drinkt, moet toch even de balans opmaken. Overigens bevatten goedkope theezakjes vaak meer fluoride dan losse thee van hogere kwaliteit – iets om rekening mee te houden als je voor je gezondheid drinkt, en niet enkel voor de smaak.

Mijn vuistregel? Als je dorst hebt, drink. Als je geen dorst hebt, forceer dan niet. En als je écht veel thee drinkt – zoals sommige mensen op kantoor die per uur een kop zetten – varieer dan af en toe met water of bouillon. Je nieren zullen je dankbaar zijn 💧.

Welke theesoorten zijn het meest hydraterend?

Alle theesoorten hydrateren, maar er zijn wel nuances. Groene thee is mild, bevat iets minder cafeïne dan zwarte thee, en is dus geschikt om overdag regelmatig te drinken. Witte thee is nóg subtieler en vaak lager in tannines – ideaal voor gevoelige magen of mensen die snel last hebben van een droge mond. Oolong zit daar ergens tussenin, met een fijne balans van aroma en cafeïne.

Wat cafeïnevrij betreft, springen rooibos en hibiscus eruit. Rooibos bevat veel antioxidanten en nagenoeg geen bittere stoffen. Het is bovendien een zachte thee voor kinderen of mensen die ’s avonds graag nog iets warms drinken. Hibiscus, met zijn felrode kleur en fruitige smaak, is dan weer heerlijk verfrissend – warm of koud.

Zelf ben ik fan van een mengeling van hibiscus en munt, vooral in de zomer, gekoeld met een schijfje limoen erbij. Dan voel je elke slok bijna door je poriën trekken. Geen frisdrank die daar tegenop kan 🍹.